• Mơ về những mùa hè đã qua

Thường là thế, đã bảo là thôi đừng có nhớ nhung, đừng có mơ mộng, ấy vậy mà cái lí trí, sự nhắc nhở thường tình này đâu có lấn át được nỗi nhớ nhung cứ cồn cào, day dứt nơi tâm hồn. Như một phản xạ của tâm hồn, mỗi buổi sáng nghe tiếng ve kêu, thấy nắng, là biết hè đã thực sự đến và lại cứ tưởng là mỗi cơn gió đều mang theo mùi hoa giẻ, hoa sen man mác dù là tôi đang ở bất cứ nơi đâu. Và cứ mỗi lần ngủ dậy, đưa tay mở tung cánh cửa nơi phòng trọ ngột ngạt, nóng bức, nhìn ra ngoài trời để thấy nắng vàng rực rỡ, nắng tràn ngập tâm hồn, chếnh choáng con mắt để rồi lại nhớ tới mình thời thơ bé đã có biết bao chiều hè “đầu trần chân đất” như con chim non rong ruổi khắp các con đường, cánh đồng ở một vùng quê.

Nhớ đến ngày hè, là nhớ đến tuổi thơ và nhớ đến quê nhà. Rồi từ từ khép đôi mi lại, để cho tâm hồn trở về với những ngày xa xôi ấy. Giấc mơ đầu tiên đưa tôi lạc vào một bức tranh với nền trời đỏ rực – lẽ nào là hoàng hôn?

Ai nói hoàng hôn ở đâu cũng đẹp, cũng lãng mạn. Nhưng với riêng tôi chỉ có hoàng hôn của nơi ấy và của ngày ấy mới đẹp và nên thơ. Nơi ấy, nơi quê hương yêu dấu, nơi có mái nhà tranh liêu xiêu ẩn mình dưới những tán cọ hiên ngang được bao bọc bởi những lũy tre xanh rì rào. Và cũng chính nơi ấy của những ngày thơ dại vào những chiều hè chẳng biết nóng nực là gì tôi cứ tung tăng chạy nhảy, leo trèo hết bậc ruộng nọ, đến bậc ruộng kia, hái lượm những bông hoa cỏ dại, đuổi bắt lũ chuồn chuồn, châu chấu cả buổi mà chẳng hề thấy mệt mỏi. Cho đến khi chiều muộn, khi nắng đã bắt đầu nhạt dần, đâu đó những cơn gió nhẹ phảng phất mùi hoa sen, mùi rơm, mùi lúa, mùi khói bếp đứa trẻ mới dừng lại nơi gò đất cao nhất quả đồi mà thở phì phò rồi đưa cặp mắt nhìn ngắm cảnh vật xung quanh mình. Và thế là nó bất chợt bắt gặp những khoảnh khắc, những “khoảnh khắc” ấy cứ vô tư đọng lại nơi đáy mắt rồi hằn sâu nơi tâm hồn và choáng ngợp lấy trái tim nhỏ bé của nó.

Vào cuối buổi chiều, nắng nhạt dần chỉ còn vài tia nắng vẫn cố hết sức bám trụ trên cành lá như muốn níu kéo lấy một ngày sắp tàn. Nhưng mặt trời vẫn cố chút sức lực còn lại để hắt những tia nắng chói chang xuống mặt nước. Gió mỗi lúc thổi đều hơn, mạnh hơn, làm mặt nước lững lờ bỗng chuyển động, mới đầu là những gợn sóng lăn tăn, rồi lại lăn tăn thêm chút nữa. Và ôi, nhìn kìa, nắng cứ đuổi bắt gió, gió cứ vờn lên nước để rồi những gợn sóng “long lanh vẩy cá” ấy hắt lên những tia sáng lung linh, lấp lánh, tựa như cả biển kim cương đang hiện ra trước mắt tôi. Nhưng nếu đó là cả biển kim cương thật thì chưa chắc tôi đã thấy chúng đẹp, bởi lẽ thứ ánh sáng lung linh mà tôi thấy nó hiền hòa, yên bình và nhẹ bẫng nơi đáy mắt chứ không chói lóa đến nhức nhối mắt mũi như ánh sáng của những loài kim cương hay đá quý. Trên mặt nước, thấp thoáng bóng dáng những người dân chài lưới, đang chuẩn bị cho mẻ lưới đêm hoặc tất bật cất nốt mấy cái chúm cua để chuẩn bị về. Mấy con chim bói cá lúc bay lên, lúc sà xuống mặt nước, như thể đang bông đùa, nắng chiếu vào làm chúng trở nên đẹp lạ lùng khi bộ lông như phát ra muôn ngàn thứ ánh sáng lung linh, rồi chúng lại vô tư đậu trên mấy cành cây nổi trên mặt nước, chu mỏ gọi nhau và từ từ biến mất trong không trung. Mấy chú le le hết lặn lại hụp rồi nhô cái đầu lên lắc lư, kêu liên hồi tỏ vẻ đắc chí. Đó cũng là thời khắc mà khói từ các mái nhà tỏa ra, khói chùng chình rồi bao phủ lấy ngôi làng, làm cảnh vật bỗng trở nên mơ màng, huyền ảo.